Το τένις, το νέο πεδίο δράσης της Σαουδικής Αραβίας
Το σαουδαραβικό βασίλειο επιταχύνει την επίθεσή του στον κόσμο του τένις. Λαμπερές διοργανώσεις επίδειξης, συνεργασίες με ATP και WTA και δημιουργία Masters 1000 στο Ριάντ: η στρατηγική του αθλητικού soft power αναπτύσσεται με τεράστια ταχύτητα.
Ανάμεσα σε οικονομική ευκαιρία και ηθική διαμάχη, το τένις γίνεται το νέο πεδίο επιρροής του Κόλπου.
Ο ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ, ΝΕΟ ΟΠΛΟ ΤΟΥ ΣΑΟΥΔΙΚΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Ήταν μόνο θέμα χρόνου μέχρι η Σαουδική Αραβία, ήδη πανταχού παρούσα σε πολλά διεθνή αθλήματα, να επεκτείνει την επιρροή της και στο τένις και να γίνει πλέον βασικός παράγοντας στο καλεντάρι, φιλοξενώντας τα WTA Finals, τα Next Gen Finals και ένα Masters 1000 από το 2028.
Για να κατανοήσει κανείς αυτή τη νέα επίθεση, πρέπει να κοιτάξει προς τα άλλα σπορ. Αφού μετέτρεψε το ποδοσφαιρικό της πρωτάθλημα σε παγκόσμια βιτρίνα, προσελκύοντας μια υπερστάρ όπως ο Κριστιάνο Ρονάλντο στην Αλ Νασρ, το σαουδαραβικό βασίλειο απέκτησε επίσης ποδοσφαιρικούς συλλόγους, όπως τη Νιούκαστλ Γιουνάιτεντ (Αγγλία), ή την διοργάνωση Γκραν Πρι της Φόρμουλα 1 στην Τζέντα (από το 2021).
Οι πρωτοβουλίες αυτές αντικατοπτρίζουν μια μεθοδική στρατηγική: να γίνει ο αθλητισμός πυλώνας του σαουδαραβικού soft power. Το ίδιο μοντέλο έχει ήδη επιβληθεί στο γκολφ, όπου το LIV Golf, με τη στήριξη του κρατικού επενδυτικού ταμείου, ανταγωνίζεται το PGA Tour με τεράστια μπόνους, μεταξύ 30 και 100 εκατομμυρίων δολαρίων ανά συμμετέχοντα.
Το 2019, ο Μεντβέντεφ βάζει στην τσέπη ένα εκατομμύριο δολάρια μέσα στον Δεκέμβριο
Για το τένις, τα προμηνύματα χρονολογούνται από το 2019, με τη δημιουργία του Diriyah Tennis Cup. Αυτή η πρώτη διοργάνωση επίδειξης σε σαουδαραβικό έδαφος, οργανωμένη μέσα στον Δεκέμβριο, προσέφερε ήδη ένα εκατομμύριο δολάρια στον νικητή. Ο Ρώσος Ντανίιλ Μεντβέντεφ είχε τότε επικρατήσει μέσα σε σχετική δημοσιογραφική αδιαφορία.
Μια διοργάνωση πολύ μακριά από το να αφήνει να φανεί ότι λίγα χρόνια αργότερα, μια άλλη διοργάνωση με παρόμοιο φορμάτ, με την ονομασία Six Kings Slam, θα επέτρεπε στον νικητή να βάλει στην τσέπη ποσό έξι φορές μεγαλύτερο και θα έπαιζε καθοριστικό ρόλο μέσα σε μια πολύ ευρύτερη επενδυτική πολιτική.
Διότι αυτές οι επενδύσεις, σε όλα τα αθλήματα (ποδόσφαιρο, τένις, γκολφ, μηχανοκίνητα αθλήματα), εντάσσονται στο πλαίσιο του προγράμματος Vision 2030, ενός φιλόδοξου σχεδίου οικονομικού μετασχηματισμού που εγκαινίασε ο πρίγκιπας διάδοχος Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν.
Στόχος του: να μειώσει την εξάρτηση της χώρας από τα πετρελαϊκά έσοδα, που εξακολουθούν να αντιπροσωπεύουν σχεδόν το 40% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ). Πολλαπλασιάζοντας αυτές τις πρωτοβουλίες, η Σαουδική Αραβία επιδιώκει να μεταμορφώσει τη διεθνή της εικόνα και να αναδειχθεί σε κεντρικό παίκτη της παγκόσμιας αθλητικής αγοράς.
ΤΟ SIX KINGS SLAM, ΤΟ ΣΑΟΥΔΙΚΟ ΟΠΛΟ ΓΙΑ ΤΟ ΑΝΔΡΙΚΟ ΤΕΝΙΣ
Το 2024, μια νέα διοργάνωση επίδειξης κάνει την εμφάνισή της με την ώθηση της Γενικής Αρχής Ψυχαγωγίας (GEA), ενός οργανισμού που δημιουργήθηκε το 2016 και διευθύνεται από τον Τουρκί Αλ-Σεΐχ, στενό συνεργάτη του Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν.
Ονομάστηκε Six Kings Slam και η διοργάνωση φιλοδοξεί να συγκεντρώσει έξι νικητές τουρνουά Grand Slam μέσα σε ένα συμπυκνωμένο φορμάτ, που διεξάγεται σε τρεις ημέρες, χωρίς κανέναν βαθμό ATP ως αντάλλαγμα, αλλά με πρωτόγνωρες χρηματικές ανταμοιβές.
Η σύλληψη είναι απλή: έξι αγώνες (δύο προημιτελικοί, δύο ημιτελικοί, ένας μικρός τελικός και ένας τελικός) για ένα συμπυκνωμένο και εξαιρετικά επικερδές θέαμα. Ο νικητής παίρνει μια κολοσσιαία επιταγή έξι εκατομμυρίων δολαρίων, ενώ κάθε συμμετέχων είναι βέβαιος ότι θα φύγει με 1,5 εκατομμύριο δολάρια.
Για σύγκριση, οι νικητές του US Open 2025 έλαβαν 5 εκατομμύρια, αφού κέρδισαν επτά αγώνες. Στο Ριάντ, ο Αλεξάντερ Ζβέρεφ, ο ίδιος, πήρε 1,5 εκατομμύριο για 55 λεπτά που πέρασε στο κορτ.
« Ξέρουμε όλοι τι διακυβεύεται »: ο Σίνερ, διπλός νικητής του Six Kings Slam
Χωρίς έκπληξη, τα χρήματα κυριαρχούν και πείθουν. Ο Νόβακ Τζόκοβιτς, ο Κάρλος Αλκαράθ και ο Γιάνικ Σίνερ συμμετέχουν στις δύο πρώτες εκδόσεις.
Και ο Σίνερ το παραδέχεται: τα χρήματα είναι παράγοντας κινήτρου. « Θα έλεγα ψέματα αν υποστήριζα ότι δεν υπήρχε κίνητρο συνδεδεμένο με τα χρήματα. Ξέρουμε όλοι τι διακυβεύεται. Αλλά θέλουμε επίσης να κάνουμε το άθλημα πιο δημοφιλές εδώ. », αναγνώριζε ο Ιταλός μπροστά στον Τύπο.
Δηλώσεις σε πλήρη αρμονία με τους στόχους της Σαουδικής Αραβίας: να προσελκύει παράγοντες του παγκόσμιου αθλητισμού χάρη σε σημαντικά ποσά, προσφέροντας ταυτόχρονα ένα πεδίο δράσης αντάξιο των προσδοκιών τους.
Αντίθετα, η ονομασία « Six Kings » χάνει τη συνοχή της ήδη από το 2025, καθώς μόνο τρεις από τους συμμετέχοντες έχουν πράγματι κατακτήσει Grand Slam. Όμως λίγη σημασία έχει, αφού η διοργάνωση κερδίζει ακόμη μεγαλύτερη προβολή: η πλατφόρμα Netflix εξασφάλισε τα τηλεοπτικά δικαιώματα της επίδειξης, επιτρέποντας πολύ πιο παγκόσμια μετάδοση του γεγονότος και μετατρέποντάς το σε πραγματικό καταναλωτικό προϊόν.
Μέσα από αυτή τη διοργάνωση, τόσο επικερδή όσο και εκκεντρική, η Σαουδική Αραβία έθεσε τις βάσεις της επίθεσής της στο τένις.
Μια βιτρίνα στα μέσα ενημέρωσης που ανοίγει τον δρόμο σε μια πιο βαθιά στρατηγική, αυτή τη φορά με αιχμή το PIF (Δημόσιο Επενδυτικό Ταμείο της Σαουδικής Αραβίας). Διότι είναι χάρη στο PIF που το Ριάντ υφαίνει ισχυρούς δεσμούς με ATP και WTA, επιβαλλόμενο σταδιακά ως αναπόφευκτος παράγοντας στα επαγγελματικά κυκλώματα.
ΠΡΟΣ ΜΙΑ ΜΕΙΖΟΝΑ ΕΝΤΑΞΗ ΣΤΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ ATP ΚΑΙ WTA;
Αν παρακολουθείτε προσεκτικά τη σεζόν του τένις, έχετε σίγουρα δει έστω μία φορά το λογότυπο του PIF στα κορτ διαφόρων τουρνουά. Πίσω από αυτό το μυστηριώδες ακρωνύμιο κρύβεται το Δημόσιο Επενδυτικό Ταμείο της Σαουδικής Αραβίας, που δημιουργήθηκε το 1971 και του οποίου ο ρόλος είναι να επενδύει, εξ ονόματος της χώρας, σε διάφορα πρότζεκτ.
Ωστόσο, είναι μόλις κάτι παραπάνω από δέκα χρόνια που έλαβε την άδεια να διευρύνει το χαρτοφυλάκιό του. Χωρίς δισταγμό, το PIF όρμησε πάνω σε ATP και WTA, προκειμένου να κερδίσει θέση στον κόσμο του τένις.
Η σαουδαραβική επίθεση πήρε συγκεκριμένη μορφή το 2024: το PIF έγινε εταίρος των κατατάξεων ATP και WTA, οι οποίες πλέον ονομάζονται « PIF ATP Rankings » και « PIF WTA Rankings ». Αυτό το συμβόλαιο περιλαμβάνει επίσης την παρουσία του ταμείου ως χορηγού σε πολλά σημαντικά τουρνουά: Indian Wells, Μαϊάμι, Μαδρίτη και Πεκίνο.
Οι διαπραγματεύσεις με την ATP δεν σταμάτησαν εκεί: ο οργανισμός του ανδρικού κυκλώματος επιβεβαίωσε τη διοργάνωση Masters 1000 στη Σαουδική Αραβία από το 2028.
« Η Σαουδική Αραβία έχει αποδείξει τη δέσμευσή της στον κόσμο του τένις, όχι μόνο στο επαγγελματικό επίπεδο, αλλά και σε ό,τι αφορά την ανάπτυξη σε όλα τα επίπεδα. », ανέφερε ο Αντρέα Γκαουντέντσι, πρόεδρος της ATP, τη στιγμή της επίσημης ανακοίνωσης αυτού του δέκατου Masters 1000.
Πρόγραμμα υποστήριξης για παίκτριες που επιθυμούν να γίνουν μητέρες
Στην πλευρά της WTA, το γυναικείο Masters, διοργάνωση που συγκεντρώνει τις καλύτερες παίκτριες της σεζόν, διεξάγεται πλέον στο Ριάντ, και αυτό έως το 2026. Και τον Ιούνιο, το PIF ανακοίνωσε την εφαρμογή ενός προγράμματος υποστήριξης για τις παίκτριες που επιθυμούν να δημιουργήσουν οικογένεια, το οποίο περιλαμβάνει 12μηνη αμειβόμενη άδεια μητρότητας, προστατευμένη κατάταξη κατά την επιστροφή στην αγωνιστική δράση και λογιστική υποστήριξη στα προγράμματα γονιμότητας.
Μια φιλόδοξη, αλλά παραδόξως αντιφατική πρωτοβουλία: αυτές οι πρόοδοι υπέρ του γυναικείου τένις λαμβάνουν χώρα σε μια χώρα όπου τα δικαιώματα των γυναικών εξακολουθούν να είναι αυστηρά πλαισιωμένα.
Αν και οι Σαουδάραβισσες έχουν πλέον το δικαίωμα να αποκτούν διαβατήριο και να ταξιδεύουν χωρίς την άδεια ανδρικού κηδεμόνα από τα 21 τους, το σύστημα κηδεμονίας δεν έχει καταργηθεί πλήρως. Η ΜΚΟ Διεθνής Αμνηστία υπενθυμίζει ότι οι γυναίκες πρέπει ακόμη, σε ορισμένες περιπτώσεις, να έχουν την έγκριση ενός άνδρα για να παντρευτούν, να χωρίσουν ή να έχουν πρόσβαση σε ορισμένες ιατρικές φροντίδες.
Παρά την άρση της απαγόρευσης οδήγησης (το 2018) ή την πρόοδο στον επαγγελματικό τομέα – το 36% των Σαουδαραβισσών βρισκόταν στην αγορά εργασίας το 2024, σύμφωνα με το World Economic Forum (WEF) – πολλές μεταρρυθμίσεις παραμένουν συμβολικές, αφού ο ρόλος του κηδεμόνα εξακολουθεί να ασκεί επιρροή στη νομική και κοινωνική ζωή των γυναικών.
Ορισμένες παίκτριες πάντως εμφανίζονται ενθουσιώδεις. Η Κόκο Γκοφ, μετά τον θρίαμβό της στα WTA Finals πέρυσι, εξομολογήθηκε: « Πέρασα υπέροχα, ήταν πιο διασκεδαστικά απ’ ό,τι φανταζόμουν. Νιώθω πολύ τιμημένη που κέρδισα το πρώτο γυναικείο τουρνουά τένις στη Σαουδική Αραβία. »
Άλλες, όπως η Τέιλορ Τάουνσεντ, προχωρούν ακόμη περισσότερο: « Ελπίζω ο κόσμος να σταματήσει να πιστεύει ότι οι γυναίκες κακοποιούνται εκεί. Είναι απλώς ένας άλλος τρόπος ζωής, ούτε χειρότερος ούτε κακός, απλώς διαφορετικός. »
Για τους δύο αυτούς διοικητικούς φορείς του τένις (ATP και WTA), οι πόροι που προσφέρει το PIF είναι ελκυστικοί και επιτρέπουν να εξασφαλιστεί πρωτόγνωρη σταθερότητα. Στο κύκλωμα, η συζήτηση μαίνεται ανάμεσα σε υποστηρικτές, γοητευμένους από αυτόν τον νέο παράγοντα, και σκεπτικιστές.
ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΕ ΓΟΗΤΕΙΑ ΚΑΙ ΔΥΣΠΙΣΤΙΑ: ΤΟ ΤΕΝΙΣ ΣΤΑ ΣΤΑΥΡΟΔΡΟΜΙΑ
Η παρουσία της Σαουδικής Αραβίας στον κόσμο του τένις και του αθλητισμού γενικότερα δεν αφήνει κανέναν αδιάφορο. Οι απόψεις διχάζονται, ανάμεσα σε δηλωμένους υποστηρικτές και σκεπτικιστές που ανησυχούν για τη σαουδαραβική επιρροή.
Ο Ραφαέλ Ναδάλ, πραγματικός θρύλος του παιχνιδιού, άνοιξε τον δρόμο, καθώς έγινε πρεσβευτής της Σαουδαραβικής Ομοσπονδίας Τένις (STF) τον Ιανουάριο του 2024.
« Όπου κι αν κοιτάξεις στη Σαουδική Αραβία, βλέπεις ανάπτυξη και πρόοδο και είμαι χαρούμενος που είμαι μέρος της », είχε δηλώσει αρχικά ο ρέκορντμαν τίτλων στο Ρολάν Γκαρός, πριν συνεχίσει: « Θέλω να βοηθήσω (το τένις) να αναπτυχθεί σε όλο τον κόσμο και υπάρχει πραγματικό δυναμικό στη Σαουδική Αραβία ».
Η δέσμευση αυτή « μακράς διάρκειας » μεταφράζεται κυρίως από τη δημιουργία μιας ακαδημίας στο όνομά του σε σαουδαραβικό έδαφος, την οποία ο Ισπανός έχει δεσμευτεί να επισκέπτεται αρκετές φορές τον χρόνο.
Άλλα γνωστά ονόματα του κυκλώματος έχουν από την πλευρά τους γίνει πρεσβευτές του PIF: ο Ματέο Μπερετίνι, η Πάουλα Μπαντόσα και ο Αρτύρ Φις προσχώρησαν σε αυτό το πρότζεκτ τους τελευταίους δώδεκα μήνες, με σκοπό να συμβάλουν στην ανάπτυξη του τένις σε πιο παγκόσμιο επίπεδο.
« Μοιραζόμαστε τις ίδιες αξίες, δηλαδή να προωθήσουμε το τένις και να δημιουργήσουμε ευκαιρίες για όλους », υποστήριζε η Μπαντόσα στο ανακοινωθέν της, ενώ ο Φις, πρόσωπο του γαλλικού τένις, μιλούσε για την « περηφάνια του που εντάσσεται στην οικογένεια του PIF και εκπροσωπεί τις επόμενες γενιές. »
“Είναι προφανώς μια αμφιλεγόμενη χώρα. Έχω επιλέξει να μην πάω προς το παρόν”, Κάσπερ Ρουντ, 12ος στον κόσμο
Λόγοι προσεκτικά διατυπωμένοι, που έρχονται σε αντίθεση με τις δηλώσεις του Άντι Μάρεϊ. Ο πρώην νο 1 στον κόσμο είχε καρφώσει πέρσι το Six Kings Slam και το διαφημιστικό του βίντεο: « Δεν είναι μια ταινία που θα δεις, είναι ένα τουρνουά επίδειξης τένις για το οποίο δεν νοιάζεται κανείς. »
Μια ξεκάθαρη θέση από τον Βρετανό, που έχει πάντα αρνηθεί να αγωνιστεί στη Σαουδική Αραβία. Ο Κάσπερ Ρουντ είχε επίσης εκφράσει τη δυσφορία του: « Είναι προφανώς μια αμφιλεγόμενη χώρα. Έχω επιλέξει να μην πάω προς το παρόν, αλλά φαίνεται αναπόφευκτο ότι θα γίνουν σημαντικοί στο τένις. »
Αλλά η μεγάλη πλειονότητα του κυκλώματος, όπως ο Αλεξάντερ Ζβέρεφ, προτιμά να υιοθετεί πιο ουδέτερη θέση: « Δεν είμαι πολιτικός. Αν υπάρξει Masters 1000 στη Σαουδική Αραβία, θα συμμετάσχω. », πριν συγκρίνει με τις άλλες διοργανώσεις που διεξάγονται στις χώρες του Κόλπου: « Τουρνουά διεξάγονται στη Ντόχα ή το Ντουμπάι εδώ και 30 χρόνια, δεν νομίζω ότι έχουν υπάρξει προβλήματα. »
Απόψεις που δείχνουν πόσο η παρουσία της Σαουδικής Αραβίας διχάζει τον κόσμο του τένις, ανάμεσα στις πεποιθήσεις ορισμένων και στις οικονομικές ευκαιρίες για άλλους. Προς το παρόν, τίποτα δεν δείχνει ικανό να σταματήσει την πρόοδο του βασιλείου, που αυξάνει κάθε χρόνο την επιρροή του σε ATP και WTA.
ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ ΜΕΣΑ ΣΤΟ ΚΟΡΤ, ΕΡΩΤΗΜΑΤΙΚΑ ΕΞΩ ΑΠΟ ΑΥΤΟ: ΤΟ ΣΑΟΥΔΙΚΟ ΣΤΟΙΧΗΜΑ ΣΤΟ ΤΕΝΙΣ
Η Σαουδική Αραβία δεν έχει τελειώσει με την επέκταση της επιρροής της στο παγκόσμιο τένις. Ανάμεσα σε οικονομικές φιλοδοξίες και ποικίλες επενδυτικές στρατηγικές, το βασίλειο επιβάλλεται ως αναπόφευκτος παίκτης του παγκόσμιου αθλητισμού.
Σε έναν κόσμο όπου ο αθλητισμός χρησιμοποιείται ως εργαλείο διπλωματικής ισχύος, το τένις με τη σειρά του μπαίνει σε αυτή τη διάσταση. Το μέλλον θα δείξει αν αυτή η στρατηγική μαζικών επενδύσεων θα αφήσει ένα διαρκές αποτύπωμα στο τένις ή θα είναι απλώς μια σύντομη παρένθεση.
Madrid 
Next Gen ATP Finals 
Six Kings Slam 
