Όταν οι σταρ του τένις αλλάζουν γήπεδο: από τον τραγουδιστή Νοά έως τον βουλευτή Σάφιν, ένας άλλος αγώνας, αυτός της επαγγελματικής μετάβασης
Μετά από χρόνια που πέρασαν τρέχοντας στα κορτ και ταξιδεύοντας σε όλο τον κόσμο, έρχεται αναπόφευκτα η στιγμή να κρεμάσουν οριστικά τη ρακέτα. Για τους επαγγελματίες τενίστες, η αθλητική «σύνταξη» φτάνει συχνά πριν από τα σαράντα, αφήνοντάς τους μπροστά σε μια ολόκληρη ζωή που πρέπει να ξαναχτίσουν.
Αν πολλοί ακολουθούν τους ήδη χαραγμένους δρόμους της επαγγελματικής μετάβασης – αρχηγός ομάδας στο Κύπελλο Ντέιβις, προπονητής της νέας γενιάς, σχολιαστής στα ΜΜΕ ή διευθυντής τουρνουά –, άλλοι επιλέγουν μονοπάτια σαφώς πιο απρόσμενα.
Ανάμεσα σε εκείνους που μένουν πιστοί στις λευκές γραμμές του ορθογωνίου του παιχνιδιού και σε εκείνους που τολμούν να εξερευνήσουν απρόβλεπτους ορίζοντες, οι πρώην πρωταθλητές μας προσφέρουν ένα πανόραμα τόσο πλούσιο όσο και ποικιλόμορφο μιας «δεύτερης ζωής».
Κάποιοι δεν διστάζουν να ανταλλάξουν το σορτσάκι του τένις με κοστούμια που δεν έχουν καμία σχέση με το άθλημα της νιότης τους, όπως έκανε για μερικά χρόνια ο Μαράτ Σάφιν. Βουτιά σε αυτές τις μετα-αγωνιστικές διαδρομές, όπου μπλέκονται κλασικές αναπροσανατολίσεις και απρόσμενες τροχιές.
ΟΙ ΠΙΟ ΚΛΑΣΣΙΚΕΣ ΜΕΤΑΒΑΣΕΙΣ
Οι περισσότεροι τενίστες που αποσύρονται δεν απομακρύνονται πραγματικά από την κίτρινη μπάλα. Πολλοί από αυτούς γίνονται αρκετά γρήγορα προπονητές, όπως ο Μπγιορν Φραταντζέλο, ο οποίος, μόλις ανακοίνωσε την απόσυρσή του, έγινε προπονητής της συζύγου του, Μάντισον Κις.
Πολλοί παίκτες που γνώρισαν τη δόξα κατά τη διάρκεια της καριέρας τους είχαν επίσης μια επιτυχημένη πορεία ως προπονητές, όπως για παράδειγμα ο Μπόρις Μπέκερ, νούμερο 1 στον κόσμο το 1991, που συνόδευσε τον Νόβακ Τζόκοβιτς μεταξύ 2014 και 2016, μια ιδιαίτερα παραγωγική περίοδο για την καριέρα του Σέρβου.
Κάποιοι δοκιμάζουν επίσης το ρόλο του αρχηγού ομάδας στο Κύπελλο Ντέιβις, όπως ο Νταβίντ Φερέρ. Ο Ισπανός, αφού προπόνησε για τρεις μήνες τον Αλεξάντερ Ζβέρεφ, ορίστηκε αρχηγός της εθνικής ομάδας της Ισπανίας στα τέλη του 2022. Σε μια αναμέτρηση με την Τσεχική Δημοκρατία στο Final 8 του Κυπέλλου Ντέιβις 2025, βρήκε απέναντί του στον πάγκο τον Τόμας Μπέρντιχ, άλλοτε αντίπαλο στο κορτ, που είναι πλέον αρχηγός της εθνικής ομάδας της χώρας του.
Άλλοι αποφασίζουν να επιλέξουν έναν ελαφρώς πιο ασυνήθιστο ρόλο στον κόσμο του τένις: αυτόν του διευθυντή τουρνουά. Ο Φελισιάνο Λόπεθ ανέλαβε τον ρόλο του διευθυντή του Madrid Open χωρίς καν να περιμένει το τέλος της καριέρας του, όπως και ο Τόμι Χάας, που ανέλαβε τα ηνία του τουρνουά του Ίντιαν Γουέλς το 2017.
Η ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗ ΤΟΥ ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΟΥ
Ανάμεσα σε όσους επιλέγουν να παραμείνουν στο σύμπαν του τένις χωρίς ωστόσο να φορέσουν το κοστούμι του προπονητή, πολλοί πρώην επαγγελματίες στρέφονται προς τα
ΜΜΕ. Το να γίνεις τηλεοπτικός σχολιαστής αποτελεί μια φυσική μετάβαση: με μικρόφωνο στο χέρι αντί για ρακέτα, συνεχίζουν να συχνάζουν στα μεγαλύτερα τουρνουά, αυτή τη φορά από τα στούντιο ή τις άκρες των κορτ.
Δυνατοί χάρη στην εμπειρία τους στο υψηλότερο επίπεδο, προσφέρουν στους τηλεοπτικούς σταθμούς πολύτιμη τεχνική γνώση και μια ματιά εκ των έσω στις τακτικές, τα χτυπήματα και την ψυχολογία των παικτών.
Για τα τηλεοπτικά κανάλια, αυτοί οι πρώην πρωταθλητές αποτελούν αναμφισβήτητη προστιθέμενη αξία, ικανοί να αποκωδικοποιούν τις λεπτές αποχρώσεις του παιχνιδιού και να εμπλουτίζουν το θέαμα για τους τηλεθεατές.
Η ΑΝΟΔΟΣ ΤΟΥ PODCAST
Ενώ η πλειονότητα επαναπροσδιορίζεται ως προπονητής ή τηλεοπτικός σχολιαστής, κάποιοι επιδίδονται σε μια εντελώς διαφορετική άσκηση: τα podcasts.
Όπως ο Άντι Ρόντικ με το podcast του Served, ή το κουαρτέτο των Στιβ Τζόνσον, Τζον Ίσνερ, Σαμ Κουέρι και Τζακ Σοκ με το Nothing Major. Αυτοί αναλύουν την επικαιρότητα του τένις με ρυθμό που οι ίδιοι επιλέγουν. Οι τέσσερις Αμερικανοί φίλοι προσφέρουν ισχυρά επιχειρήματα: τεχνογνωσία τένις από πρώην επαγγελματίες, όλα σε ένα κλίμα φιλικής παρέας, όπου ο ακροατής μπορεί να έχει την εντύπωση ότι βρίσκεται σε ένα μπαρ και συζητά με τους φίλους του.
ΙΣΧΥΡΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ
Η μορφή του podcast επιτρέπει να παραμένουν συνδεδεμένοι με τον κόσμο του τένις παρά τη «σύνταξη» και να μοιράζονται ελεύθερα την εμπειρία και τις απόψεις τους. Αφού ο ίδιος ο παίκτης είναι ο οικοδεσπότης, είναι ελεύθερος στον λόγο του και δεν έχει κανέναν περιορισμό.
Επιτρέπει επίσης την ανάπτυξη επιχειρηματικών δεξιοτήτων, καθώς ο παίκτης-ιδιοκτήτης του podcast είναι υπεύθυνος για την ανάπτυξη του εγχειρήματός του, το οποίο πρέπει να φέρει εις πέρας αν θέλει να είναι βιώσιμο.
Ενώ παραμένει στον κόσμο του τένις, αυτή η μορφή επιτρέπει να προκύψουν νέες προκλήσεις, διατηρώντας μια σχετική ανεξαρτησία, με παιγνιώδη τρόπο και στον δικό του ρυθμό. Αυτό έρχεται σε αντίθεση με το επάγγελμα του σχολιαστή για τηλεοπτικό σταθμό, όπου η ελευθερία λόγου δεν είναι απαραίτητα τόσο μεγάλη όσο στο δικό του podcast.
Στο οικονομικό σκέλος, το podcast μπορεί να αποτελέσει ενδιαφέρουσα πηγή εσόδων: χάρη στις τοποθετήσεις προϊόντων, μπορεί να αποδειχθεί ιδιαίτερα κερδοφόρο. Η μορφή αυτή είναι πλέον πολύ δημοφιλής στις μάρκες, που δεν διστάζουν να χορηγούν ορισμένες εκπομπές για να αυξήσουν την προβολή τους.
ΑΠΟ ΤΟ ΤΕΝΙΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ, Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΜΑΡΑΤ ΣΑΦΙΝ
Η ιστορία του Μαράτ Σάφιν απεικονίζει τέλεια αυτές τις απρόσμενες τροχιές. Νυν προπονητής του Αντρέι Ρούμπλεφ και πρώην νούμερο 1 στον κόσμο, ο Ρώσος είχε επιλέξει, για αρκετά χρόνια, να κόψει κάθε δεσμό με τον κόσμο του τένις.
Το 2011, μόλις δύο χρόνια μετά την επαγγελματική του απόσυρση, ξεκίνησε μια απροσδόκητη πολιτική καριέρα, εκλεγόμενος βουλευτής στη ρωσική Δούμα, με το κυβερνών κόμμα Ενωμένη Ρωσία.
ΝΑ ΑΞΙΟΠΟΙΕΙΣ ΤΗΝ ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΤΕΝΙΣ ΣΤΗ ΝΕΑ ΖΩΗ
Για τον Σάφιν, αυτή η μετάβαση δεν είχε τίποτα από άλμα στο κενό. Ο πρωταθλητής έβλεπε, αντίθετα, εντυπωσιακές ομοιότητες με το παλιό του επάγγελμα. Είχε τότε δηλώσει: «Ό,τι έμαθα στο τένις, προσπάθησα να το εφαρμόσω στην άλλη μου ζωή μετά τον αθλητισμό. Το τένις και η πολιτική έχουν κοινό ότι πρέπει να ξέρεις ποιοι είναι οι φίλοι σου και ποιοι οι εχθροί σου.
Στην πολιτική, όπως και στο τένις, πρέπει να ζεις τη στιγμή και να είσαι πολύ σίγουρος για τον εαυτό σου. Για μένα, δεν ήταν δύσκολο, ειδικά αφού, περιτριγυρισμένος από ανθρώπους άνω των 60, ήμουν ο πιο όμορφος.»
Αυτή η πολιτική παρένθεση θα κλείσει το 2016, τη χρονιά της εισαγωγής του στο Hall of Fame του παγκόσμιου τένις. Τότε, ο Σάφιν είχε δηλώσει ότι αυτό το νέο καθεστώς σήμαινε έναν ρόλο εκπροσώπησης που ήθελε να αναλάβει πλήρως, δικαιολογώντας έτσι την απόφασή του να παραιτηθεί από το βουλευτικό αξίωμα για να επιστρέψει στο τένις.
Μια επιστροφή στη «φωλιά» που θα τον οδηγήσει λοιπόν, μερικά χρόνια αργότερα, να καθίσει στον πάγκο του Αντρέι Ρούμπλεφ ως προπονητής, κλείνοντας έτσι τον κύκλο μιας τόσο ασυνήθιστης όσο και σύντομης αναπροσανατολισμένης διαδρομής.
ΓΙΑΝΝΙΚ ΝΟΑ: ΑΠΟ ΤΗ ΡΑΚΕΤΑ ΣΤΟ ΜΙΚΡΟΦΩΝΟ
Αν ο Μαράτ Σάφιν εξέπληξε ανταλλάσσοντας το τένις με την πολιτική, ο Γιαννίκ Νοά ενσαρκώνει αναμφίβολα μία από τις πιο εντυπωσιακές και πιο επιτυχημένες μεταβάσεις στον κόσμο της μικρής κίτρινης μπάλας. Νικητής του Ρολάν Γκαρός το 1983 και εμβληματική φιγούρα του γαλλικού τένις, ο Νοά δεν περίμενε το τέλος της καριέρας του για να εξερευνήσει ένα άλλο πάθος: τη μουσική.
Από το 1990, ενώ είναι ακόμη ενεργός στα κορτ, ο πρωταθλητής αρχίζει να ηχογραφεί τα πρώτα του κομμάτια. Όμως είναι πραγματικά μετά την αθλητική του απόσυρση, το 1996, που η μουσική του καριέρα απογειώνεται. Με το πρώτο του άλμπουμ Black & What, που κυκλοφόρησε το 1991, και κυρίως με το Urban Tribu το 1993, ο Νοά επιβάλλει το μοναδικό του στυλ, που συνδυάζει ρέγκε, ποπ και αφρικανικές επιρροές.
ΜΙΑ ΔΕΥΤΕΡΗ ΚΑΡΙΕΡΑ ΕΞΙΣΟΥ ΛΑΜΠΡΗ ΜΕ ΤΗΝ ΠΡΩΤΗ
Η επιτυχία δεν αργεί να έρθει, και μάλιστα σε μεγάλη κλίμακα. Τα άλμπουμ του πωλούνται κατά εκατομμύρια στη Γαλλία. Ο Νοά γεμίζει τις μεγαλύτερες συναυλιακές αίθουσες και εμφανίζεται ακόμη και στο Stade de France μπροστά σε δεκάδες χιλιάδες θεατές. Ένα επίτευγμα που λίγες μεταβάσεις μπορούν να διεκδικήσουν: από το καθεστώς του αθλητικού πρωταθλητή σε αυτό της μεγάλης σταρ του γαλλικού τραγουδιού.
Αυτό που κάνει την πορεία του Νοά ιδιαίτερα αξιοσημείωτη είναι η ικανότητά του να διαπρέψει σε δύο τόσο διαφορετικούς τομείς. Ο Γάλλος μπόρεσε να βασιστεί στη δημοφιλία που απέκτησε ως τενίστας και στη συνέχεια στο ταλέντο του ως τραγουδιστής για να εδραιώσει αυτή τη δεύτερη καριέρα.
Σήμερα, για πολλούς Γάλλους, ο Γιαννίκ Νοά είναι εξίσου – αν όχι περισσότερο – ο τραγουδιστής με τα dreadlocks που ξεσηκώνει τα πλήθη, όσο και ο πρώην τενίστας που έκανε το Ρολάν Γκαρός να δακρύσει από χαρά το 1983.
Ένα είναι βέβαιο: ανάμεσα στις μουσικές του δραστηριότητες, τον ρόλο του ως αρχηγός της εθνικής Γαλλίας στο Κύπελλο Ντέιβις και τις φιλανθρωπικές του δράσεις, ο Νοά έχει καταφέρει να χτίσει μια ζωή μετά το τένις τόσο πλούσια και εμπνευσμένη όσο και η καριέρα του ως παίκτης. Απόδειξη ότι το να βγεις εντελώς έξω από το πλαίσιο μπορεί μερικές φορές να αποδειχθεί η καλύτερη επιλογή.
ΜΙΑ ΖΩΗ ΜΕΤΑ ΤΗ ΖΩΗ
Το τέλος μιας επαγγελματικής καριέρας στο τένις μπορεί να αποδειχθεί δύσκολο. Ένα αίσθημα κενού μπορεί να εμφανιστεί, καθώς η καθημερινότητα αλλάζει δραστικά από τη μια μέρα στην άλλη. Για να διαχειριστεί κανείς αυτή τη μετάβαση, πρέπει να είναι προετοιμασμένος και να έχει ξεκάθαρα σχέδια.
Είτε επιλέγουν να παραμείνουν όσο πιο κοντά γίνεται στα κορτ είτε να απομακρυνθούν ριζικά, οι τενίστες αποδεικνύουν ότι μια αθλητική καριέρα δεν είναι αυτοσκοπός, αλλά μάλλον ένα σκαλοπάτι προς νέες περιπέτειες.
Από τους πάγκους των προπονητών στα τηλεοπτικά στούντιο, από τα κοινοβουλευτικά ημικύκλια στις μουσικές σκηνές, αυτές οι μεταβάσεις μαρτυρούν μια συχνά άγνωστη πραγματικότητα: πίσω από τον πρωταθλητή κρύβεται μια προσωπικότητα με πολλές πτυχές.
Αυτό που αναδεικνύουν αυτές οι διαδρομές είναι ότι οι δεξιότητες που αναπτύσσονται στα κορτ – αποφασιστικότητα, διαχείριση του άγχους, ικανότητα προσαρμογής, πειθαρχία – αποδεικνύονται πολύτιτα πλεονεκτήματα σε οποιονδήποτε τομέα.
Ο Μαράτ Σάφιν το είχε καταλάβει καλά, κάνοντας τον παραλληλισμό ανάμεσα στο τένις και την πολιτική. Ο Γιαννίκ Νοά το απέδειξε μεταφέροντας το χάρισμα και την ενέργειά του από το ορθογώνιο του παιχνιδιού στη μουσική σκηνή.
Η ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΣΥΝΤΑΞΗ: Η ΑΡΧΗ ΕΝΟΣ ΝΕΟΥ ΑΓΩΝΑ
Πέρα όμως από τις ατομικές επιτυχίες, αυτές οι μεταβάσεις εγείρουν ένα ευρύτερο ερώτημα: πώς μπορούμε να υποστηρίξουμε καλύτερα αυτούς τους αθλητές υψηλού επιπέδου σε αυτή την κρίσιμη μετάβαση;
Διότι, ενώ κάποιοι «ανθίζουν» φυσικά στη δεύτερη ζωή τους, άλλοι δυσκολεύονται να βρουν τον δρόμο τους, έχοντας ζήσει αποκλειστικά για – και μέσω – του αθλητισμού από πολύ μικρή ηλικία. Ανάμεσα σε όσους καινοτομούν με podcasts, σε όσους μεταδίδουν τη γνώση τους ως προπονητές και σε εκείνους που τολμούν το απροσδόκητο, κάθε πορεία υπενθυμίζει ότι δεν υπάρχει ένας μόνο τρόπος να πετύχει κανείς στη μετάβαση.
Ένα πράγμα παραμένει σίγουρο: το τέλος της καριέρας ενός τενίστα δεν είναι ποτέ τελεία, αλλά μάλλον η αρχή ενός νέου αγώνα. Εναπόκειται σε αυτούς να βρουν τη νικηφόρα στρατηγική για να τον κερδίσουν και να τον απολαύσουν.
Κύπελλο Ντέιβις: ανάμεσα σε μεταρρυθμίσεις, κριτικές και εθνική κουλτούρα 
Όταν οι σταρ του τένις αλλάζουν γήπεδο: από τον τραγουδιστή Νοά έως τον βουλευτή Σάφιν, ένας άλλος αγώνας, αυτός της επαγγελματικής μετάβασης 
Εργαστήριο του τένις του αύριο, έχει μέλλον το Masters Next Gen; 
Τένις: οι άγνωστες αλήθειες για τη διακοπή της σεζόν, ανάμεσα σε ξεκούραση, στρες και σωματική επιβίωση